Tips om Fusarium en Penicillium in lelie te voorkomen

Wat is Fusarium?

Fusarium (bolrot, schubrot, wortelrot) is een schimmel die leliebollen kan aantasten. Deze gevreesde plantenziekte komt voor bij een groot aantal gewassen en veroorzaakt veel schade. In lelie is een specifieke variant van de schimmel verantwoordelijk voor de aantasting: Fusarium oxysporum f.sp. lilii.

Tijdens de groei ontstaan aan de top en/of de zijkant van de bol en/of op de inplantingsplaats van de schubben licht- tot donkerbruine plekken, waar het schubweefsel begint te rotten. Ook de bolbodem kan worden aangetast; dit wordt bolrot genoemd.

Fusarium tast bij voorkeur de bollen aan op de doorbreekplaats van de wortels in de bodem, waar vanuit hij zich langzaam uitbreidt in de rest van de bol, tot diep in hetplantenweefsel. Lelieplanten kunnen vanuit de grond worden aangetast, maar de schimmel kan ook met de bollen overgaan. Het ontstaan van de symptomen wordt bevorderd door te natte grond, hoge temperatuur en overmatige bemesting.

Omdat Fusarium zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk via sporen kan voortplanten, is de weerbaarheid en overlevingskans van de schimmel bijzonder groot. Daarnaast produceert de schimmel rustsporen die jaren in de grond in leven kunnen blijven. Onder de juiste omstandigheden produceren de rustsporen weer nieuwe sporen.

Wat is Penicillium?

Penicillium (bewaarrot) is een schimmel die tijdens de bewaring vooral bij leverbare bollen tot ontwikkeling. Zelfs bij temperaturen onder 0^oC kan de schimmel zich ontwikkelen. De schimmel kan de schubben alleen binnendringen via wonden (beschadigingen) die tijdens of na het rooien zijn ontstaan. Onrijp gerooide leliebollen zijn gevoeliger voor een Penicillium-aantasting.

Geleidelijk ontstaan op het aangetaste weefsel witachtige schimmeldraden, waarop blauwgroene sporen worden gevormd. Het schadebeeld na uitplaten van de aangetaste bollen variëert van iets lichtere planten tot geen opkomst.

ADAMA's 5 tips om Fusarium in lelie te voorkomen

1. Bedrijfshygiëne

Periodiek schoonmaken van fust, machines en bewaarruimten.

2. Plantgoed uitzoeken

Fusarium planten is Fusarium rooien. Met andere woorden: als je zieke bollen plant vergroot je de kans op zieke bollen in de oogst. Bovendien besmet je daarmee je grond.

3. Verruiming vruchtwisseling

Rustsporen van Fusarium kunnen meer dan 10 jaar overleven in de grond. Hoe ruimer de vruchtwisseling, hoe lager de infectiedruk.

4. Teeltmaatregelen

• Een warmwaterbehandeling kan een bijdrage leveren in het bestrijden van de schimmel.

• Stop met beregenen zodra het gewas begint af te sterven.

5. Goede bolontsmetting

Het dompelbad maak je sterk met verschillende middelen, ongeacht of dit nu door dompelen, schuimen, douchen of coaten gebeurt. Een sterk bad is vaak slechts enkele honderden euro’s per hectare duurder dan een bad met een of twee middelen, terwijl de schade door Fusarium in de tienduizenden euro’s per hectare kan lopen.

ADAMA’s 5 tips om Penicillium in lelie te voorkomen

Penicillium kan op een aantal manieren voorkomen worden. Dat begint bij het rooitijdstip en eindigt bij plantgoedontsmetting. Denk hierbij aan de volgende stappen:

1. Rooi lelies niet te vroeg
Onrijp gerooide leliebollen zijn gevoeliger voor een Penicillium-aantasting. Laat het gewas te velde zoveel mogelijk afsterven alvorens te rooien.

2. Voorkom beschadiging
Beschadigingen vormen een ingangspoort voor Penicillium. Probeer bij het rooien en verwerken beschadiging zo veel mogelijk te beperken.

3. Koel de bollen zo snel mogelijk terug
Bij lage temperaturen ontwikkelt Penicillium zich langzamer dan bij hogere temperaturen. Evenwel kan de schimmel zich zelfs bij temparturen onder 0^oC ontwikkelen.

4. Voorkom uitdroging
Onder vochtige omstandigheden verloopt wondheling sneller: uitdroging vegroot de kans op een aantasting door Penicillium. Bewaar bollen dus koud en vochtig.

5. Goede bolontsmetting
Kies voor een sterke cocktail van middelen voor de boldompeling. Een sterk bad is vaak slechts enkele centen per bak leverbaren duurder dan een eenvoudig bad, terwijl de schade door Penicillium snel fors kan oplopen.

Omdat voorkomen altijd beter is dan genezen, is het slim om de kans op Fusarium zo klein mogelijk te houden. Dat doe je met Pitcher® van Adama.

Werkzame stoffen

Pitcher® is een fungicide met de werkzame stoffen folpet (450 g/l) en fludioxonil (60 g/l). 

Folpet is een multi-site fungicide (FRAC-groep M), wat betekent dat de stof de schimmel op meerdere plekken in de levenscyclus aangrijpt. Naast een brede werking heeft dit als voordeel dat de kans op resistentie nihil is. Sinds het op de markt komen in 1952 is er nog geen resistentie waargenomen.

Fludioxonil is een single-site fungicide uit de groep Phenylpyrollen (PP-fungiciden, FRAC-groep E2). Met Pitcher® wordt daardoor een werkzame stof uit een nieuwe chemische groep aan het dompelbad toegevoegd. Dit is van belang omdat de komende jaren een verschraling van het productenpakket voor de boldompeling zal plaatsvinden. 

Beide stoffen richten zich op de kiembuis van de sporen van de schimmel. Omdat die voor Fusarium het belangrijkste vermeerderingsprincipe vormt, maakt het Pitcher® uitermate effectief tegen de schimmel.

• De unieke mix van folpet en fludioxonil werkt op een revolutionaire manier op de kiembuis van de schimmel
• Pitcher® is vloeibaar en dus makkelijk inzetbaar en te mengen met andere fungiciden
• Pitcher® beheerst naast Fusarium ook Rhizoctonia